Informacje o górskich nowościach, które pojawiały się dotychczasna Facebooku cieszyły się tak dużym zainteresowaniem, że postanowiłam zebrać te nowe książki i zapowiedzi w jeden post. Roboczo nazywam go Jesiennym przeglądem książek górskich. Mam przy tym świadomość, że nie wyczerpuje on wszystkich publikacji górskich i okołogórskich, które trafiły ostatnio na rynek, a tym bardziej nie ujmuje tych, które są dopiero w „produkcji”, ale zaletą bloga jest to, że posty można uaktualniać i tak, w miarę sygnałów od wydawców i od Was, czynić będę…

Alpejskie czterotysięczniki
Drogi normalne na najwyższe szczyty Alp
Richard Goedeke
Sklep Podróżnika (2015)

Drugie, zaktualizowane, poprawione i uzupełnione o nowe zdjęcia wydanie bestsellerowego przewodnika Richarda Goedekego. Książka zawiera opisy klasycznych dróg na wszystkie czterotysięczniki alpejskie. Autor nie ogranicza się do 91 szczytów figurujących na liście UIAA – w swojej książce uwzględnia także boczne, ale dość wyraziste wierzchołki, co daje imponującą liczbę 180 czterotysięczników.

„Czterotysięczniki” są skierowane przede wszystkim do kolekcjonerów najwyższych wierzchołków Alp. Z tego powodu autor najczęściej ogranicza się do podania opisu jednej, najprostszej drogi wejściowej, odstępując od tej zasady tylko przy największych szczytach. W wielu rozdziałach krótko wspominane są także co ważniejsze drogi wspinaczkowe oraz trasa wejścia pierwszych zdobywców, przeważnie zresztą stanowiąca dzisiejszą klasyczną drogę (…) Najprostsza droga nie musi być oczywiście całkiem łatwa – Goedeke przy każdym szczycie podaje trudności i wymienia zagrożenia czekające wspinaczy. Jest tych zagrożeń z jednej strony coraz więcej, z racji topnienia lodowców i erozji skał w wyniku ocieplenia klimatu, z drugiej jednak strony rozwój infrastruktury turystycznej sprawia, że w wypadku niektórych czterotysięczników trudno nawet mówić o trudnościach. Autor ubolewa nad jednym i nad drugim, a że na pierwsze nie bardzo może poradzić, zwraca polemiczne ostrze przeciw kolejkom gondolowym, tunelom wierconym na wysokości ponad 3000 m czy kompleksom narciarskim. Z pasją występuje przeciw niszczeniu środowiska naturalnego Alp. Te fragmenty, za sprawą ostrego pióra Goedeke, mają nie tylko publicystyczne, lecz także literackie walory. Epicki rozmach pojawia się też we wprowadzeniach do rozdziałów poświęconym „najwyższym z najwyższych” oraz w miejscach przywołujących najwybitniejsze osiągnięcia z historii alpinizmu. Żywy, ekspresyjny język tych fragmentów stanowi nieoczekiwaną zaletę tego kieszonkowego przewodnika. W opisach dróg, przeciwnie, styl autora cechuje zwięzłość i prostota…

Alpejskie trzytysięczniki
Północ. Od Alp Berneńskich po Wysokie Taury
Richard Goedeke
Sklep Podróżnika (2015)

„Alpejskie trzytysięczniki” Richarda Goedekego są kontynuacją słynnych „Czterotysięczników” tego autora. Jest to przewodnik w zasadzie uniwersalny, gdyż przedstawia trasy bardzo różnorodne: od dróg zupełnie niewymagających po trudne trasy lodowcowe i wspinaczkowe. W trzech tomach, obejmujących kolejno część północną, południowo-wschodnią i zachodnią Alp, autor opisuje najłatwiejsze drogi wejściowe na cały szereg wierzchołków powyżej 3000 m n.p.m. Jest tych tras do wyboru kilkaset, co stanowi wielką zaletę tego przewodnika, gdyż umożliwia odnalezienie ciekawego górskiego celu absolutnie każdemu czytelnikowi. Drogi wejściowe na poszczególne szczyty zostały w książce przedstawione krótko i treściwie. Każdy opis poprzedzony jest stabelaryzowanymi informacjami na temat trudności wejścia, przewyższenia, czasu potrzebnego do pokonania drogi, szczegółowych map, czyhających na trasie niebezpieczeństw oraz wrażeń, jakie przynosi góra swojemu zdobywcy. W ostatniej z tych rubryk, podobnie jak i w niektórych opisach dróg, czytelnik nie raz zetknie się z jakże charakterystycznym dla Richarda Goedeke gorzkim komentarzem co do wpływu naszej cywilizacji na stan alpejskiej przyrody.

Po ujętej w tabelce części informacyjnej następuje właściwy opis drogi. Rozpoczyna się on od krótkiej charakterystyki danego szczytu, z której można m.in. dowiedzieć się, kto i kiedy był jego pierwszym zdobywcą. Dalej czytelnik znajdzie wskazówki, jak dotrzeć do punktu startowego. Najbardziej szczegółowe części każdego rozdziału to oczywiście droga dojścia do schroniska (tu podano praktyczne dane co do możliwości noclegu) oraz opis samego podejścia na wierzchołek. Za pomocą załączonej poglądowej mapy można prześledzić drogę na szczyt i wstępnie ocenić swoje możliwości. W wielu rozdziałach autor oprócz najłatwiejszej drogi na szczyt podaje również dodatkowe warianty podejścia oraz przedstawia co ciekawsze sąsiednie wierzchołki.

Dużą zaletą tego niewielkiego, kieszonkowego przewodnika są barwne fotografie. Widok poszarpanych turni czy rozjarzonych w słońcu śnieżnych szczytów budzi w czytelniku ochotę na alpejską wyprawę z prawdziwego zdarzenia. Dzięki wszechstronnym „Alpejskim trzytysięcznikom” każdy może taką wyprawę zaplanować.
Drugie wydanie przewodnika zostało zaktualizowane i uzupełnione o kilka nowych tras.

Bezpieczeństwo i ryzyko w skale i lodzie t. III
Pit Schubert
Sklep Podróżnika (2015)

Ostatni tom kultowego już poradnika na temat górskich niebezpieczeństw, wytrzymałości sprzętu, technik asekuracji i ratownictwa.

Poradnik Pita Schuberta to lektura obowiązkowa dla każdego wspinacza. Autor porusza wiele tematów – między innym wiązanie się liną, pękanie karabinków, zjazdy na linie, noszenie kasku, skok wahadłowy. Również turysta górski znajdzie w nim coś dla siebie, choćby w rozdziałach poświęconych załamaniom pogody czy niebezpieczeństwom związanym z porażeniem piorunem.

„Bezpieczeństwo i ryzyko” jest miejscami szokujące, Schubert nie stroni też od drastycznych zdjęć. Poruszane problemy przedstawia na tle rzeczywistych wypadków wspinaczkowych, pokazując, że jeżeli istnieje możliwość popełnienia jakiegoś błędu, to prędzej czy później zostanie on popełniony. Skutki tych błędów często były śmiertelne – nic lepiej nie uzmysławia ryzyka.

Everest. Na pewną śmierć
Beck Weathers, Stephen G. Michaud
Agora (2015)

Prawdziwa historia uczestnika najtragiczniejszej wyprawy na Mount Everest  i bohatera filmu „Everest”. 10 maja 1996 roku, w strefie śmierci na Mount Everest, w straszliwej burzy śnieżnej zaginęło dziewięć osób. Następnego dnia jedna z nich dostała szansę na drugie życie. Był to Beck Weathers. Kiedy ratownicy dotarli do niego, uznali, że umiera
i zostawili go bez pomocy.

12 godzin później, ślepy, bez rękawic, okryty lodem, dotarł jednak do obozu. Przeżył mimo ciężkich odmrożeń obu dłoni i utraty nosa. Jego książka to wstrząsający pamiętnik ocalałego uczestnika najtragiczniejszej wyprawy na Mount Everest. To także poruszająca opowieść o tym, do czego może być zdolny człowiek kiedy dostaje od życia drugą szansę oraz o nieprawdopodobnej sile miłości i rodziny.

 Beck Weathers jest bohaterem dramatu katastroficznego „Everest” (reż. Baltasar Kormákur), który 18 września wszedł do kin. Odtwórcą jego roli jest Josh Brolin.

Kroniki Zakopiańskie
Maciej Krupa
Czarne (2015)

„Kroniki zakopiańskie” to zbiór opowieści o ludziach i zdarzeniach z historii Zakopanego, Tatr i Podtatrza, „reportaże z przeszłości” wioski, a potem miasteczka, które powstało u stóp Tatr. Prywatna historia Zakopanego – subiektywna i emocjonalna, odległa od akademickiej dyscypliny, ale prawdziwa. Autor chętniej wybiera włóczęgów niż sportowców, chętniej pisze o wizjonerach niż o statecznych obywatelach, o górskich wycieczkach niż o akademiach ku czci.

Idzie tropem myśli Rafała Malczewskiego, który w 1935 roku notował: „Wraz z torem kolejowym kończy się i Polska, i Europa, i cały wielki świat – ot zaczyna się Zakopane, miejscowość przedziwna i urocza, jedyna na podhalańskiej ziemi, a może i na całym globie. Jakaż bowiem wioska podgórska potrafiła przez szereg lat skupiać wszystko to, co miał naród najlepszego? Były okresy, gdy promieniowała na całą Polskę natężonym życiem kulturalnym przybyszów – najświetniejszych umysłów i najbardziej gorejących serc”. Pisze historię miejsca symbolu, fenomenu z pogranicza jawy i mitu.

Partner wydania: Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem.

Mordercza góra
Pat Falvey, Szerpa Pemba Gyalje
Świat Książki (2015)

Wyczerpująca interpretacja jednej z najbardziej kontrowersyjnych katastrof we współczesnej wspinaczce: 1 sierpnia 2008 roku osiemnastu wspinaczy z całego świata stanęło na szczycie K2 – drugiej pod względem wysokości i najbardziej niebezpiecznej góry świata, która odbiera życie jednemu na czterech wspinaczy atakujących szczyt. W ciągu 28 godzin wskutek serii tragicznych wydarzeń życie straciło jedenastu ludzi. Wspinacze, którzy przeżyli, znaleźli się w centrum międzynarodowej burzy medialnej. Pojawiły się niezliczone wersje rozwoju wypadków, wiele z nich było sprzecznych lub nieprawdziwych. Książka powstała na kanwie naocznej relacji Szerpy Pemby Gyalje oraz wywiadów ze wspinaczami przeprowadzonych na potrzeby wielokrotnie nagradzanego filmu dokumentalnego „The Summit”.

Przesunąć horyzont
Nowe wydanie 2015
Martyna Wojciechowska
Burda Książki (2015)

[Książka] wyjątkowo osobista, szczera i bezpośrednia, ale też miejscami zabawna. Poznajcie Mount Everest widziany oczami kobiety, dla której była to granica jej możliwości. „Przesunąć horyzont” udowadnia, że warto mieć cele, dążyć do ich realizacji, a potem… wyznaczać sobie kolejne. Dla wielu czytelników to była pierwsza okazja poznania takiej Martyny i jej prawdziwego charakteru. Dotąd znana jako „ta od Big Brothera”, „ta z Playboya”, czy w ostatnich latach jako redaktor naczelna polskiej edycji „National Geographic Magazine”. Dotychczasowe nakłady wyprzedawały się „na pniu”. Ten, długo oczekiwany został specjalnie „przepisany” przez autorkę. Między innymi ze względu na pamięć o bohaterach, którzy wówczas jej towarzyszyli, a których nie ma już wśród nas…

„Historia jest ta sama – złamałam kręgosłup, postanowiłam zdobyć Mount Everest, bo chciałam odkupić życie Rafała, który jechał ze mną samochodem i zginął [w 2004 roku na Islandii Wojciechowska robiła program „Misja Martyna”. W wypadku samochodowym zginął wtedy operator Rafał Łukaszewicz – red.]. Ta książka jest o tym, że zdobywam ten wierzchołek i wyciągam pewne wnioski. Dzisiaj jednak patrzę na to inaczej. Przypomniało mi się wiele rzeczy, o pewnych dopiero miałam odwagę pomyśleć. Napisałam tę książkę trochę na nowo i teraz, po 10 latach, ją wydaję” – mówiła ostatnio w wywiadzie dla gazeta.pl

Sztuczki narciarskie
MikeClelland, AlexEverett
Sklep Podróżnika (2015)

Kolejny z serii bestsellerowych poradników rysunkowych Mike’a Clellanda. Tym razem rysownik wraz z instruktorem narciarskim Alexem Everrettem pokazują, jak łatwo przekazać dzieciom podstawy i tajniki narciarstwa zjazdowego. Pozycja obowiązkowa na rodzinny wyjazd narciarski!

Sztuka minimalizmu w podróży
MikeClelland
Sklep Podróżnika (2015)

Kultuowy rysownik Mike Clelland w 153 krótkich radach i co najmniej tylu zabawnych rysunkach podpowiada, jak się zapakować, by bagaż był ultralekki, podróż bezpieczna
i komfortowa.

Wariat z Krupówek
Maciej Pinkwart
Wagant (2015)

Możliwe, że jestem i byłem zawsze wariatem, ale nie chcę zamienić tego na żadną przytomność…

W czasach poprawności politycznej, w czasach gdy artyzm zamienił się w hucpę, gdy twórcy, by zaistnieć wraz ze swymi dziełami, muszą zamieniać się w celebrytów i telewizyjnych błaznów, kultura dogorywa, wydawszy na świat swoją nieślubną córkę rozrywkę, a artyści jak sztandar obnoszą po świecie swój brak wiedzy i już nawet nie zerową, ale ujemną inteligencję wejście w szalony świat wariata z Krupówek może być jak orzeźwiająca kąpiel w tatrzańskim jeziorze w upalny dzień.

Stanisław Ignacy Witkiewicz to jedna z najważniejszych, symbolicznych postaci Zakopanego. Na kartach tej książki wędrujemy jego śladami po Zakopanem, miejscowości z którą związany był przez całe życie. Najpierw prowadzi nas Kalunio, mały Staś, potem dorosły Stanisław Ignacy, wreszcie jeden z najsławniejszych polskich twórców, znany jako Witkacy. Poznajemy warunki jego dorastania i kształtowania się osobowości artystycznej oraz okoliczności powstawania jego dzieł, funkcjonowanie sławnej Firmy Portretowej, rodzinę, przyjaciół i wrogów, kobiety jego życia, psy i koty, wielką miłość do Tatr, warunki w jakich mieszkał, tworzył, bawił się i przeżywał tragedie. Odkrywca demonizmu Zakopanego i unoszącego się w tutejszym powietrzu subtelnego narkotyku – zakopianiny współtworzył legendę miasta pod Giewontem i sam był jako legenda postrzegany. Tylko tutaj zobaczymy Stanisława Ignacego Witkiewicza takiego, jakim był naprawdę, w scenerii jaka towarzyszyła mu od piątego roku życia.

Wielki Gracz. Ze Żmudzi na Dach Świata
Max Cegielski, fotografie: Mikołaj Długosz
Karakter (2015)
Data premiery: 19 października

Fascynująca biografia Bronisława Grąbczewskiego, a zarazem reportaż z podróży jego śladami. Główny bohater to postać tyleż wyrazista, co zagadkowa: słynny podróżnik, który będąc synem powstańca styczniowego, zaciągnął się do służby w carskiej armii. Jako jej oficer w latach osiemdziesiątych XIX wieku stał się jednym z najważniejszych uczestników Wielkiej Gry, czyli szpiegowskiej rywalizacji Rosji i Wielkiej Brytanii na terenach Azji Środkowej. Tak trafił nawet na karty powieści Juliusza Verne’a i Rudyarda Kiplinga, sam wolał się jednak przedstawiać nie jako szpieg lecz odkrywca i badacz. Anglicy uważali Grąbczewskiego za groźnego Rosjanina, ale tuż przed śmiercią w Warszawie został uznany za „polskiego naukowca” – czy słusznie?

Max Cegielski wraz z fotografem, Mikołajem Długoszem, wyruszają szlakiem Grąbczewskiego. Chcą rozszyfrować przynajmniej niektóre z jego zagadek, a także aby zobaczyć, jak dziś wygląda życie w opisywanych przez niego miejscach. Ze Żmudzi, gdzie Grąbczewski się urodził, jadą przez Rosję, Uzbekistan aż po Pamir, zwany za jego czasów Dachem Świata. Ta podwójna podróż – w czasie i przestrzeni – pozwala spojrzeć z innej perspektywy na naszą historię, uwikłanie w proces kolonizacji i ambiwalentne związki Polski ze Wschodem. Autor w pasjonujący sposób opisuje i interpretuje historyczne zdarzenia, a biograficzny esej przeplata pełnokrwistą reporterską opowieścią

Wybraniec. Życie po śmierci na Evereście
Lincoln Hall
Bezdroża (2015)
Lincoln Hall przekroczył granicę życia i śmierci. Opuszczony przez współtowarzyszy wspinaczki, pozbawiony tlenu, rażony chorobą wysokościową, oślepiony, niezdolny do samodzielnego zejścia ze szczytu przeżył niezwykle długą noc zaledwie 300 metrów poniżej wierzchołka najwyższej góry świata. Znaleziony przez członków innej wyprawy został szczęśliwie sprowadzony do bazy. Wrócił z bardzo dalekiej podróży, która dla większości ludzi w jego sytuacji jest podróżą w jednym kierunku. Uznany za zmarłego „ożył”, żeby zdać relację z „drugiej strony”. Relację, którą trzymacie teraz w rękach.

„Dead Lucky” to opowieść o wspinaczce, pokonywaniu trudności i dążeniu do realizacji marzeń, lecz także drugiej szansie, zarówno na zdobycie szczytu, jak i na nowe życie. Są tu zarówno chwile chwały, jak i momenty zwątpienia. Jest radość zwycięstwa i rozpacz nadchodzącej tragedii. Jest wielkie szczęście i niewiarygodny pech. Jest tęsknota za bliskimi i ich oczekiwanie na himalaistę. Słowem wszystko, co może zdarzyć i zwykle zdarza się w górach wysokich. To książka, którą z wypiekami będą czytać zarówno młodzi miłośnicy literatury górskiej, jak i starzy wyjadacze wysokościowi, znający arenę himalajskich zmagań z autopsji.

Wspinaczka
Anatolij Bukriejew, G. Weston DeWalt
Wydawnictwo Dolnośląskie (2015)

W maju 1996 roku uczestników dwóch komercyjnych wypraw na Mount Everest zaskoczyła niezwykle gwałtowna burza śnieżna. Jedną wyprawą kierował Scott Fischer, a drugą Rob Hall. Zatrudniony przez Fischera przewodnik – rosyjski himalaista Anatolij Bukriejew dokonał rzeczy niemożliwej. Podjął samotną akcję ratunkową i wyprowadził ze strefy śmierci swoich podopiecznych. Żywioł pochłonął jednak Fischera oraz Halla i trzech członków jego ekipy. Niektórzy uczestnicy wyprawy Halla winą za śmierć współtowarzyszy obciążyli Rosjanina. Jeden z nich, Jon Krakauer, dał temu wyraz w swojej książce. Wspinaczka to osobista odpowiedź Bukriejewa na postawione mu zarzuty.

Losy budzącej kontrowersje tragicznej wyprawy przedstawia film „Everest”.

Wszystko za Everest
(wznowienie)
Jon Krakauer
Czarne (2015)

Kiedy 10 maja 1996 roku trzy ekipy jednocześnie dokonywały ataku szczytowego, nad Mount Everestem zerwała się burza. Zaczęła się mordercza walka o przetrwanie. Jon Krakauer przeżył.

Książka Wszystko za Everest trafiła na listy bestsellerów, ale wywołała też wiele kontrowersji. Stała się także źródłem inspiracji dla filmowców. Sama tragedia zaś – mimo że wydarzyła się prawie dwadzieścia lat temu – wciąż budzi emocje. Problemy opisane przez Krakauera przybrały jeszcze na sile: w komercyjnych wyprawach na Everest bierze udział coraz więcej osób, nie bacząc na zagrożenia i skutki ludzkiej ekspansji w najwyższych górach świata.

Znakomicie napisana opowieść o losach dwóch tragicznie zakończonych wypraw komercyjnych, które wiosną 1996 roku wyruszyły na szczyt Everestu, przebojem weszła do kanonu literatury górskiej. Wszystko za Everest od niemal dwudziestu lat utrzymuje wysoką pozycję na liście bestsellerów, co jest zapewne zasługą wyraziście zarysowanych postaci, kapitalnej narracji, a także – last but not least – silnych emocji autora, którego najwidoczniej nurtuje swoisty „syndrom ocaleńca”. Był bowiem jednym z dwóch ocalałych spośród sześciu uczestników swojej wyprawy, którzy weszli na szczyt. Obraz wydarzeń, jaki przedstawił Krakauer, wzbudził duże kontrowersje w środowisku wspinaczkowym i w amerykańskich mediach. Jak się okazało, autor przyjął znacznie bardziej krytyczną postawę w stosunku do uczestników wyprawy konkurencyjnej, chociaż to właśnie jego zespół poniósł największe straty. Główna oś sporu skrystalizowała się wokół postaci przewodnika Anatolija Bukriejewa, podczas gdy w rzeczywistości to właśnie on przyczynił się do uratowania wszystkich członków swojej ekipy.
Niniejsza edycja jest pierwszą pełną wersją „Wszystko za Everest”, która ukazuje się w Polsce. Intensywność polemiki, której odbicie znajdziemy w ostatniej części książki, nasuwa skojarzenia z burzą, jaka przetoczyła się nie tak dawno w Polsce po tragicznie zakończonej zimowej wyprawie na Broad Peak z 2013 roku – Krystyna Palmowska, autorka przekładu.

Zakopiański dom wariatów
Romuald Roman
Annapurna (2015)

Karty „Zakopiańskiego domu wariatów” zapełniają dziesiątki postaci znanych nie tylko zakopiańczykom, ale i zapisanych w historii Polski. Ale taka jest specyfika miasteczka pod Tatrami – przyciąga jednostki wybitne. Romuald Roman kreśli ich portrety z czułością, choć i nie bez pewnej złośliwości. Bezwarunkową i bezkrytyczną miłość przejawia tylko w stosunku do gór i tatrzańskiej przyrody. Gdy opisuje wędrówki i wspinaczki po tatrzańskich perciach, albo wspomina swoje próby ratowania zwierząt w Tatrzańskim Parku Narodowym, to na moment znika maska autoironicznego cynika. W tych chwilach, czytelnik czuje, że autor odsłonił przed nim cząstkę swej duszy.

Zakopiański dom wariatów autorstwa Romualda „Aldka” Romana to błyskotliwie napisany zbiór opowiadań odnoszący się do czasów, gdy autor pomieszkiwał w Zakopanem i parał się różnymi zajęciami, jak ochroną przyrody, przewodnictwem, wspinaniem, grą w brydża i przede wszystkim walką o rodzinny dom, który władza ludowa na pewien czas go sobie przywłaszczyła. Obecnie wydarzenia te, widziane z perspektywy Stanów, gdzie od wielu lat mieszka autor, wydają się wręcz groteskowe, choć z pewnością kosztowały bohatera tych opowieści wiele nerwów. Warto przeczytać tę książkę choćby dlatego, by lepiej wczuć się w atmosferę Zakopanego lat 50. i 60., którą już tak niewielu pamięta z własnych doświadczeń. Lekki język i niebanalny humor to dodatkowe cechy tej cennej pozycji.

Zbrodnie na Evereście
Michael Kodas
Sklep Podróżnika (2015)

Od kiedy zaczęto organizować komercyjne wyprawy na Everest, jego zdobycie stało się dla wielu ludzi Świętym Graalem. Gotowi są ponieść najwyższe koszty – łącznie z utratą życia – byle tylko stanąć na wierzchołku świata. Co takiego ma w sobie Everest, że przyciąga jak magnes marzycieli i awanturników z całego świata? Dziennikarz Michael Kodas, poszukując odpowiedzi na to pytanie, opisuje, jak wobec perspektywy zdobycia szczytu ludzie tracą wszelkie hamulce moralne i z każdym krokiem w górę wyzbywają się swojego człowieczeństwa. Czasy romantycznych pionierów minęły – teraz na Evereście rządzą pieniądze i bezwzględna ambicja. Świetnie napisana, porywająca historia, przerażająca tym bardziej, że prawdziwa.

(Wszystkie opisy pochodzą od wydawców)

Są też w przygotowaniu tytuły, na które od dawna czekam:

Tomek Kowalski, Agnieszka Korpal Historia przerwanej miłości (Stapis),

Krzysztof Wielicki, Piotr Drożdż Mój wybór 2 (Góry Books) – możemy się go spodziewać na Mikołaja,

polski przekład One day as a tiger Johna Potera,

a także – dla najmłodszych – pierwsza część Trylogii himalajskiej „Bo góry są”: Opowieść o Jerzym Kukuczce Anny Czerwińskiej Rydel z ilustrcjami Marianny Oklejak (Wydawnictwo Na Szczyt).